Tek Kullanımlık Hijyenik Malzeme Atıklarının Yönetiminde Alınacak COVID-19 Tedbirlerine İlişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genelgesi
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Tek Kullanımlık Maske, Eldiven gibi Kişisel Hijyen Malzeme Atıklarının Yönetiminde COVID-19 Tedbirlerine” İlişkin 2020/12 sayılı genelge ile toplum olarak içinde bulunulan salgın hastalık süreci içerisinde tek kullanımlık hijyenik malzeme atıklarının biriktirilmesi, toplanması, taşınması, geçici olarak depolanması ve atık işleme tesislerine iletilmesi sürecinde alınacak tedbirler belirlenmiştir. İşbu genelge uyarınca;
a) Kurum, kuruluş ve işletmelerin bina ve yerleşkelerinde oluşan maske, eldiven ve diğer kişisel hijyen malzeme atıkları için;
• Bu atıkların diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmesi amacıyla, bina giriş ve çıkışları ile ortak kullanım alanlarının bulunduğu katlara biriktirme ekipmanı yerleştirilmesi,
• Bu atıklar için kullanılan ekipmanın “diğer atık” ekipmanları gibi gri renkli veya gri etiketli olması, ekipman üzerinde sadece maske, eldiven ve diğer kişisel hijyen malzeme atıklarının biriktirilebileceğini gösteren ibarelere yer verilmesi
• Bu atıkların ayrı olarak toplanıp geçici depolama alanına taşınması ve gerekli temizlik işleminin ayrı bir görevli personel tarafından kontrollü olarak yürütülmesinin sağlanması,
• Atık biriktirme, toplama, taşıma ve depolama ekipmanlarının kapaklı olmasının tercih edilmesi, bu ekipmanların kullanımları dışında daima kapalı tutulması ve dış müdahalelerden etkilenmemesinin sağlanması,
• Biriktirilen atıkların ekipmanlardan rahat bir şekilde, atıklara temas etmeden alınabilmesi için ekipmanların içerisine torba geçirilmesi,
• Atık torbalarının açılmaması, karıştırılmaması, küçük miktarlı atıkların birbirleri ile birleştirilmesi yoluna gidilmemesi,
• Ekipmanlardaki atık torbaların dörtte üçü dolduktan sonra ağızları sıkı bir şekilde kapatılarak ikinci bir torbaya alınması ve geçici depolama alanına götürülmesi,
• Atıkların geçici depolandığı yerlerin, doğrudan güneş ışığı almayan; bina/yerleşkenin giriş-çıkış, otopark ve kaldırım gibi yoğun insan kullanımı olan yerler ile gıda depolama, hazırlama ve satış yerlerinden uzakta olması, bu alanların daima kapalı tutulması ve herhangi bir hayvan/ haşarat girmeyecek şekilde önlem alınmasına dikkat edilmesi,
• Bu atıkların geçici depolama alanında en az 72 saat bekletildikten sonra “diğer atık” olarak evsel atık kapsamında yönetilmek üzere belediyeye teslim edilmesinin sağlanması,
gerektiği belirtilmiştir.
b) Sağlık kuruluşlarında veya diğer alanlarda ( öğrenci yurtları vb.) teşkil edilen karantina birimlerinde oluşan atıklar ile kurum, kuruluş ve işletmelerin revir ve diğer tıbbi birimlerinde oluşan atıkların ise;
• “Tıbbi atık” olarak yönetilmeleri gerekmekte olup bu birimlerden/alanlardan kaynaklı atıkların diğer atıklar ile kesinlikle karıştırılmaması gerekmektedir.
c) Evlerden ve işyerlerinden kaynaklanan atıkların ise;
• Tek kullanımlık maske, eldiven, mendil gibi kişisel hijyen malzemesi atıkları yırtılmaya dayanıklı plastik çöp poşetlerinde küçük miktarlar halinde toplanması, ağzı sıkıca kapatılan çöp torbalarının daha sonra yırtılma riskine karşı ikinci bir torbaya konulmaları gerekmektedir. Atık üzerinde virüsün hayatta kalma olasılığını en aza indirmek için atık torbalarının, en az 72 saat süreyle diğer insanların ve hayvanların erişemeyeceği oda ve balkonlarda bekletilmesi gerekmektedir. Atıklar, atık toplama saatinden kısa bir süre önce çıkartılmalı ve “diğer atık” olarak evsel atık kapsamında yönetilmek üzere belediyeye teslim edilmesi sağlanmalıdır.
d) Belediyeler tarafından maske, eldiven ve diğer kişisel hijyen malzeme atıklarının biriktirilmesi ve teslimine yönelik yapılacak duyuru ve talimatlara da ayrıca riayet edilmelidir.
e) Atık biriktirme, toplama, taşıma ve depolama işlemlerinde kullanılan ekipmanlar ve bu ekipmanların bulunduğu alanların her bir atık boşaltımı sonrası temizliği/ hijyeni sağlanmalı, bu ekipmanlar başka amaçlarla kullanılmamalıdır.
f) Toplama, taşıma ve depolama sırasında oluşabilecek dökülme ve/veya sızıntı suyuna yönelik tedbir alınmalı, kirlilik oluşması durumunda kirlenen yüzey ve alanlar kireç, çamaşır suyu, dezenfektan gibi malzemelerle dezenfekte edilmelidir.
g) Toplanan atıklar elle açılmadan doğrudan, düzenli depolama veya yakmaya gönderilmelidir.
h) Atıkların toplanması, taşınmazı, işlenmesi ve bertarafı ile görevlendirilen personelin çalışma sırasında eldiven ve maske gibi kişisel koruyucu malzeme kullanması, atıkla temas etmemeye dikkat etmesi, toplama ve taşıma işlemleri sırasında özel iş elbisesi giymesi, yanında yeterli miktarda dezenfektan bulundurması, gerek kullanılan ekipmanların gerekse de kişisel malzemelerinin dezenfektan ile hijyeninin sağlanmasına özen gösterilmesi gerekmektedir.